W dniu 26 kwietnia br. uczniowie klasy II TE uczestniczyli w wykładzie pt. „Walizka Leśmiana”, który w MiPBP w Kutnie wygłosił dr hab. Dariusz Pachocki, pracownik Katedry Tekstologii i Edytorstwa KUL, edytor dzieł Edwarda Stachury, Józefa Czechowicza, Bolesława Leśmiana, Stanisława Czycza, Władysława Broniewskiego oraz autor artykułów z zakresu krytyki tekstu, krytyki literackiej i literaturoznawstwa.

Wykład poświęcony był historii zaginionych rękopisów Leśmiana. Okazuje się, że żona poety – Zofia Leśmianowa – w czasie II wojny światowej zapakowała do dwóch walizek papiery po zmarłym mężu. Pierwszą, zawierającą najprawdopodobniej wszystkie opublikowane materiały poety, schowała w  piwnicy domu przy ul. Racławickiej w Warszawie (dotąd pozostaje nie odnaleziona).  Drugą, z rękopisami, zabrała ze sobą do austriackiego obozu Mauthausen, gdzie wraz z córką znalazła się po upadku Powstania Warszawskiego. Po wyzwoleniu obozu przez wojska amerykańskie i odzyskaniu walizki, którą szczęśliwie udało jej się oddać na przechowanie,  osiadła w Anglii u drugiej córki, a później w Argentynie. Trudne warunki materialne oraz stan coraz bardziej niszczejących rękopisów, zmusił Zofię Leśmianową do podjęcia decyzji o sprzedaży autografów męża. Za pośrednictwem prof. Jacka Trznadla próbowała zainteresować ówczesne peerelowskie władze zakupem ich za kwotę kilkuset dolarów, do transakcji ostatecznie nie doszło, prawdopodobnie z powodu braku zainteresowania nimi. Dopiero po śmierci Zofii rękopisy Leśmiana od jej córki nabył nowojorski antykwariusz Aleksander Jałta-Połczyński, który po latach odsprzedał je do Harry Ransom Center w Austin (USA), gdzie znajdują się do dziś. Dotychczas nie były one udostępniane badaczom co tłumaczono brakiem zgody spadkobierców poety.

 

Dzięki m.in. staraniom prof. Dariusza Pachockiego, który w rozmowach z pracownikami tej instytucji powoływał się na tzw. domenę publiczną, do której zgodnie z polskim prawem przeszły te utwory, amerykanie zgodzili się na jednorazową, niekomercyjną, edycję naukową, w ramach której ukazały się w wydawnictwie KUL (Seria Archiwum Edytorskie) opowiadanie „Satyr i Nimfa" oraz III akt „Bajki o złotym grzebyku (2011) oraz dramaty:  „Zdziczenie obyczajów pośmiertnych” (2014) i  „Skrzypek opętany” (2016).

Wykład okazał się bardzo interesujący dla uczniów, pozostaje mieć nadzieje że sięgną oni również do utworów wybitnego poety, którego 80. rocznica śmierci przypada w tym roku.